انواع قیر + عکس

صنعت قیر یکی از بخش‌های حیاتی در حوزه پتروشیمی و عمران است که نقشی پررنگ در راه‌سازی، عایق‌کاری و پروژه‌های ساختمانی دارد. آشنایی باانواع قیر نه‌تنها برای مهندسان و پیمانکاران ضروری است، بلکه برای خریداران و سرمایه‌گذاران نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. چرا که انتخاب نوع قیر بر اساس کاربرد و بررسی شاخص‌هایی مانند قیمت قیر، مشخصات فنی و کیفیت می‌تواند نتیجه پروژه را تعیین کند. در این مطلب با اقتباس از بلاگ فروشگاه تخصصی ایرانی ترید می خواهیم به معرفی انواع قیر و کاربرد هر کدام بپردازیم.

قیر چیست؟

قیر یک ماده هیدروکربنی سیاه یا قهوه‌ای تیره‌رنگ است که در دمای محیط به حالت جامد یا نیمه‌جامد وجود دارد. این ماده چسبناک از تقطیر نفت خام یا به‌صورت طبیعی به دست می‌آید و به دلیل خاصیت ضدآب و چسبندگی بالا، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. آشنایی با انواع قیر به ما کمک می‌کند تا متناسب با شرایط آب‌وهوایی و نوع پروژه، بهترین انتخاب را داشته باشیم.

قیر صنعتی چیست؟

قیر صنعتی از فرآیند پالایش نفت خام تولید می‌شود. در این فرآیند بخش‌های سبک‌تر نفت جدا شده و بخش سنگین باقی‌مانده به قیر تبدیل می‌گردد. قیر صنعتی پایه اصلی تولید آسفالت و ایزوگام است و بیشترین مصرف آن در حوزه راه‌سازی و عایق‌کاری ساختمانی مشاهده می‌شود.

قیر سرد چیست؟

قیر سرد نوعی از قیر است که بدون نیاز به حرارت زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع قیر معمولاً به‌صورت محلول در حلال‌های نفتی عرضه می‌شود و برای تعمیرات فوری آسفالت و پوشش‌های سریع بسیار کاربردی است.

قیر چگونه تولید می‌شود؟

تولید قیر معمولاً از دو روش اصلی انجام می‌شود:

• منشاء نفتی: تقطیر نفت خام و جداسازی اجزای سبک.

• منشاء طبیعی: وجود ذخایر طبیعی قیر در سطح زمین یا لایه‌های زیرزمینی.

تفاوت قیر قطران نفت و قیر حاصل از تقطیر زغال‌سنگ

قیر قطران نفت از پالایش نفت خام به دست می‌آید، در حالی که قیر زغال‌سنگ حاصل فرآیند تقطیر خشک زغال‌سنگ است. قیر قطران نفتی در راه‌سازی و ایزوگام استفاده می‌شود اما قیر زغال‌سنگ بیشتر در صنایع شیمیایی کاربرد دارد.

مشخصات فنی قیر

برای ارزیابی کیفیت انواع قیر، پارامترهای فنی متعددی بررسی می‌شوند:

مشخصات فنی قیر: درجه نفوذ (Penetration Grade)

این شاخص میزان سختی یا نرمی قیر را نشان می‌دهد. هرچه عدد نفوذ بیشتر باشد، قیر نرم‌تر است.

مشخصات فنی قیر: گرانروی یا ویسکوزیته (Viscosity)

ویسکوزیته تعیین می‌کند قیر در برابر جریان یافتن چه مقاومتی دارد. این ویژگی مستقیماً بر عملکرد قیر در آسفالت تأثیر می‌گذارد.

مشخصات فنی قیر: درجه اشتعال (Flash Point)

درجه حرارتی که در آن بخار قیر شعله‌ور می‌شود. بالا بودن این شاخص نشان‌دهنده ایمنی بیشتر قیر است.

مشخصات فنی قیر: افت وزنی (Loss on Heating)

میزان تبخیر اجزای سبک قیر هنگام حرارت‌دادن مشخص می‌شود. افت وزنی بالا نشان‌دهنده کیفیت پایین‌تر است.

مشخصات فنی قیر: شکل‌پذیری یا انگمی (Ductility)

میزان کشسانی قیر در برابر نیروها. قیر با انگمی بالا مقاومت بیشتری در برابر ترک‌خوردگی دارد.

مشخصات فنی قیر: درجه خلوص (Purity)

وجود ناخالصی‌ها کیفیت قیر را کاهش می‌دهد. هرچه درصد خلوص بیشتر باشد، قیر مرغوب‌تر است.

مشخصات فنی قیر: درجه نرمی (Softening Point)

دمایی که در آن قیر نرم می‌شود. این شاخص برای تعیین مقاومت قیر در دماهای مختلف بسیار اهمیت دارد.

معرفی انواع قیر

قیرها بر اساس منشاء و روش تولید به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

انواع قیر: 1. قیرهای طبیعی

این نوع قیر در معادن و منابع طبیعی به صورت جامد یا نیمه‌جامد یافت می‌شود. قیر طبیعی معمولاً خالص‌تر بوده و در صنایع خاص مانند تولید عایق و برخی کاربردهای شیمیایی استفاده می‌شود.

انواع قیر: 2. قیر نفتی

رایج‌ترین نوع قیر که از پالایش نفت خام به دست می‌آید و بیشترین استفاده را در پروژه‌های عمرانی دارد.

تفاوت قیر و قطران و آسفالت

• قیر: ماده پایه‌ای سیاه‌رنگ حاصل از نفت یا منابع طبیعی.

• قطران: محصولی از تقطیر زغال‌سنگ با ویژگی‌های شیمیایی خاص.

• آسفالت: ترکیبی از قیر و مصالح سنگی که در راه‌سازی استفاده می‌شود.

معرفی کاربردهای قیر

ماده هیدروکربنی چسبنده و مقاوم در برابر آب قیر است که از پالایش نفت خام به دست می‌آید. این ماده به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فرد خود، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.

از خرید قیر برای کاربردهای مختلف انجام می‌شود. به طور کلی این محصول برای مصارف صنعتی در نظر گرفته می‌شود و معمولا در سنگفرش جاده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور استفاده از قیر در راهسازی یا قیر جاده سازی اغلب از قیر خالص یا ترکیبی از قیر و سنگ‌دانه‌ها مانند بتن استفاده می‌شود و قیمت قیر بسته به نوع و درجات آن متغیر است.

کاربرد قیر: استفاده از قیر در حوزه راه‌سازی

بزرگ‌ترین مصرف‌کننده قیر صنعت راه‌سازی است. ترکیب قیر با مصالح سنگی منجر به تولید آسفالت می‌شود که جاده‌ها و خیابان‌ها با آن پوشش داده می‌شوند.

کاربرد قیر در عایق‌کاری

قیر به‌عنوان یک ماده ضدآب در ایزوگام، پوشش پشت‌بام، پی ساختمان و استخرها استفاده گسترده‌ای دارد.

کاربردهای صنعتی و ساختمانی

در صنایع مختلف مانند تولید رنگ، کاغذهای مومی و عایق‌های صنعتی از قیر استفاده می‌شود.

کاربردهای تخصصی دیگر

قیر در صنایع پتروشیمی، تولید کاتالیست‌ها، صنایع دفاعی و حتی صنایع دارویی نیز نقش دارد.

لیست کارخانه‌های تولیدکننده قیر

ایران به‌عنوان یکی ازتولیدکنندگان بزرگ قیر در جهان، کارخانه‌های متعددی دارد که محصولات متنوعی در زمینه انواع قیر ارائه می‌دهند. از جمله کارخانه‌های معتبر می‌توان به تولیدکنندگان داخلی در استان‌های تهران، اصفهان، فارس و خوزستان اشاره کرد. این کارخانه‌ها با رعایت استانداردهای بین‌المللی، قیر مورد نیاز بازار داخلی و صادرات را تأمین می‌کنند.

در نهایت، آشنایی با انواع قیر و بررسی دقیق مشخصات فنی آن به خریداران کمک می‌کند تا انتخابی هوشمندانه داشته باشند. همچنین توجه به قیمت قیر در کنار کیفیت و کاربرد، عامل اصلی موفقیت در پروژه‌های بزرگ راه‌سازی، ساختمانی و صنعتی خواهد بود.